visie 2040 voor een duurzame toekomst vereist een radicale heroverweging van het EU-materialen- en afvalstoffenbeleid
Onze relatie met hulpbronnen opnieuw vormgeven door middel van de Kaderrichtlijn Afvalstoffen (KRW) is van vitaal belang voor de EU om te blijven innoveren en de wereld voor te blijven bij het bereiken van een circulaire economie in 2040.
Dit zijn de bevindingen van een whitepaper die vandaag is gepubliceerd door Handelens Miljøfond, Minderoo Foundation, TOMRA en Zero Waste Europe, waarin de dringende stappen worden beschreven die nodig zijn om ervoor te zorgen dat de Unie op koers blijft om een duurzame toekomst voor haar burgers te creëren.
De whitepaper, ontwikkeld door Eunomia Research & Consulting, schetst een visie voor 2040 waarin de samenleving efficiënter gebruik zal maken van materialen en producten in een economie die goed op weg is naar circulariteit.
De komende herziening van de Kaderrichtlijn Afvalstoffen, die het EU-beleid op dit gebied sinds 1975 heeft gestuurd, biedt de mogelijkheid om een samenhangend en consistent beleidskader voor een circulaire economie te ontwerpen – maar de reikwijdte van de herziening is op dit moment niet voldoende om de EU op de juiste koers te zetten.
Cecilie Lind, CEO van Handelens Miljøfond zei: "Deze whitepaper laat zien dat we onze benadering van het materialen- en afvalstoffenbeleid dringend moeten herzien om tegen 2040 een duurzame en circulaire economie te hebben, en de herziening van de kaderrichtlijn afvalstoffen is een cruciale stap om dat doel te bereiken."
Een echt circulaire economie zou betekenen dat er veel minder grondstoffen worden gewonnen en gebruikt, met een focus op een diensteneconomie die producten en materialen zo lang mogelijk in omloop houdt, waarbij volledig gebruik wordt gemaakt van digitale technologie, systemen en gegevens om ons gebruik van materialen en producten te beheren.
De whitepaper presenteert ook een begeleidende blauwdruk voor een beleidskader dat deze veranderingen effectief en op grote schaal zal stimuleren, door de kracht van de interne markt te benutten om bedrijven vertrouwen te geven om te investeren in de nieuwe bedrijfsmodellen voor welvaart en winstgevendheid en om tegelijkertijd het materiaalverbruik te verminderen.
Joan Marc Simon, directeur-oprichter van Zero Waste Europe, voegt hieraan toe: "Het is noodzakelijk dat de EU het voor burgers, bedrijven en organisaties makkelijker en goedkoper maakt om de juiste keuzes te maken. Als we het EU-beleid niet geschikt maken voor dit doel, kunnen we niet afstappen van de huidige inefficiënte lineaire take-make-waste economische modellen."
De whitepaper stelt een kortetermijnherziening van de KRW voor (tegen 2026) om te voorzien in:
- Soepeler regelgeving voor hergebruik, reparatie en herfabricage van producten en duidelijkheid voor de industrie over de milieuprestaties die van hergebruiksystemen worden verlangd.
- Meer consistentie in de reikwijdte en toepassing van uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR) en een meer fijnmazige recyclinghiërarchie die kenmerkend is voor 'hoogwaardige' recycling.
- Een ondersteunende omgeving voor het snel koolstofvrij maken van de verwerking en verwijdering van afval.
Uiteindelijk zou de KRW tegen 2029 moeten worden omgevormd tot een Kaderrichtlijn Hulpbronnen, die de reikwijdte en opdracht van het kader zou uitbreiden tot de vermindering van het verbruik van hulpbronnen, waarbij een hiërarchie in materiaaltoepassingen zal worden geïntroduceerd om het gebruik van verschillende soorten materialen te sturen met het oog op maximale decarbonisatie.
Dr. Marcus Gover, die leiding geeft aan een team van wetenschappers en beleidsexperts bij Stichting Minderoo, zei: "In een circulaire economie zullen consumenten de vruchten plukken van producten van hogere kwaliteit die langer meegaan, terwijl ze tegelijkertijd de schadelijke invloed van materialen als plastic, met name microplastics in kleding en banden, op ons milieu verminderen."
Wolfgang Ringel, Senior Vice President Group Public Affairs bij TOMRA verklaarde: "Er moet meer gedaan worden om het correct verzamelen, sorteren en recyclen van waardevol materiaal dat gewoon weggegooid wordt, aan te moedigen. Het implementeren van wettelijk gedefinieerde (met andere woorden verplichte) voorschriften met betrekking tot het gebruik van hulpbronnen en hun verantwoorde omgang is de weg voorwaarts om een duurzame toekomst voor de maatschappij en onze planeet te waarborgen."
Dr. Chris Sherrington, hoofd beleid bij Eunomia Research & Consulting concludeerde: "We kijken ernaar uit om de komende zes maanden met belanghebbenden in gesprek te gaan over onze ideeën om een regelgevingskader te ontwerpen dat innovatie kan stimuleren en bedrijven het vertrouwen kan geven om te investeren, innoveren en de overgang naar een circulaire economie te realiseren. We weten dat deze veranderingen nodig zijn, het is het beste om nu te handelen en samen te werken op een open, transparante en coöperatieve manier om te bepalen wat de beste manier is om dit te doen."