Skuteczne zastosowanie rozszerzonej odpowiedzialności producenta (Extended Producer Responsibility, EPR) wymaga pięciu zasad projektowania, co wynika z nowej białej księgi
6 min
Z okazji 50-lecia istnienia firmy TOMRA opublikowaliśmy aktualną białą księgę, w której omawiamy, jak osiągnąć większą wydajność dzięki programom rozszerzonej odpowiedzialności producenta (EPR). Te zasady mogą przyspieszyć przejście społeczeństwa na gospodarkę o obiegu zamkniętym, w której zasoby są wielokrotnie wykorzystywane w celu ponownego skorzystania z ich wartości. Firma TOMRA jest liderem w dziedzinie innowacji w zakresie zarządzania odpadami i zasobami, oferując praktyczne rozwiązania do radzenia sobie ze stale rosnącą ilością odpadów z opakowań.
Nowe opracowanie firmy TOMRA, EPR Unpacked — A Policy Framework for a Circular Economy, bada programy EPR dotyczące odpadów opakowaniowych i służy jako szczegółowy przewodnik dla decydentów projektujących lub opracowujących programy EPR, oferując wieloaspektową perspektywę i praktyczny wgląd, co pomaga osiągnąć większą wydajność.
EPR zapewnia, że producenci biorą odpowiedzialność za cały cykl życia opakowań — od projektu po zbiórkę odpadów, recykling i ostateczną utylizację. Ponieważ producenci muszą zapewnić dedykowane finansowanie własnych opakowań, ta zasada polityki może również zachęcać do zrównoważonego projektowania opakowań i zarządzania nimi według hierarchii odpadów, aby osiągnąć lepsze wyniki ekologiczne.
W białej księdze wyjaśniono pięć zasad projektowania niezbędnych do pomyślnego wdrożenia systemu EPR. Obejmują one: cyrkularność, która priorytetyzuje hierarchię odpadów, zachęca do projektowania zgodnie z zasadami ekologii i wykorzystuje wiarygodne protokoły pomiarowe; wydajność, która obejmuje dobrze zdefiniowany zakres, jasne role i obowiązki oraz kompleksowe cele, które skalują się z czasem; wygodne i przyjazne dla użytkownika systemy, zwiększające ilość cennych zasobów, które są skutecznie zbierane i przetwarzane; odpowiedzialność producenta, która określa jasne zasady gospodarowania odpadami opakowań; oraz integralność systemu, co zapewnia przejrzystość i zgodność z przepisami, wspierając osiąganie celów.
Pięć zasad projektowania, EPR Unpacked: Ramy polityki dla gospodarki o obiegu zamkniętym
Holistyczna analiza i organizacja całego cyklu życia opakowania są integralną częścią aktywnej polityki środowiskowej, podczas gdy odpowiednie projekty ekologiczne określają jakość recyklingu, niezależnie od warunków lokalnych. Opracowanie techniczne zawiera porady dotyczące restrukturyzacji lub dopasowania istniejącego systemu, przekształcając go w obieg zamknięty.
Doświadczenie firmy TOMRA z pierwszej ręki zdobyte na wielu rynkach na wszystkich kontynentach nauczyło nas, jakie metody można wykorzystać do skutecznego rozwiązania problemu zarządzania pokonsumenckimi odpadami opakowaniowymi i jakie kombinacje działają najlepiej. W niektórych regionach, gdzie wdrożono skuteczne systemy gospodarki odpadami, konieczne są dalsze działania zachęcające do prawidłowego gromadzenia, sortowania i recyklingu cennych materiałów, które po prostu są wyrzucane. Wdrożenie zdefiniowanych prawnie (tzn. wymaganych) obowiązków w zakresie wykorzystania zasobów i odpowiedzialnego obchodzenia się z nimi jest drogą rozwoju, ponieważ skutkuje bezpośrednią, aktywną ochroną klimatu.
Obecnie system EPR jest stosowany w różnych regionach na całym świecie. W Azji lokalne inicjatywy EPR rozwinęły się w sieci międzybranżowe — w odpowiedzi na fakt, że 80% plastiku w oceanach świata przedostało się do nich przez azjatyckie drogi wodne. W Afryce Południowej i Wietnamie wprowadzono niedawno EPR dla opakowań, a kilka stanów w USA rozważa obecnie takie środki.
Chociaż starania te oznaczają ogromne postępy w tworzeniu skutecznych systemów, harmonizacja krajowa i globalna pozostają wyzwaniem, ale stwarzają ogromne możliwości dla cyrkularności. Ponadto atrakcyjne regulacje ramowe działań promujących EPR powinny wspierać inwestycje i zapewniać realizację zrównoważonego rozwoju.
W Europie cele określone w dyrektywie w sprawie tworzyw sztucznych jednorazowego użytku z 2019 r. doprowadziły do tego, że prawie wszystkie państwa członkowskie UE wprowadziły ustawodawstwo dotyczące systemów automatów obsługujących zwrot pojemników na napoje, które wejdzie w życie do 2029 r.
Wdrożenie ustawodawstwa EPR jest transformacyjnym środkiem mającym na celu poprawę jakości i ilości zasobów poddawanych recyklingowi, wspierając w ten sposób przyspieszenie rozwoju gospodarki o obiegu zamkniętym.
